nie podgrzewaj atmsosfery
STRONA GŁÓWNA | O ZMIANACH KLIMATU | DLA NAUCZYCIELI | UCZESTNICY | RYSUNKI | LINKI | O PROJEKCIE | O ŹRÓDŁACH

 

KLIMATYCZNI - CO KAŻDY Z NAS MOŻE ZROBIĆ DLA OCHRONY KLIMATU



Cel zajęć: Uświadomienie uczniom ich wpływu na zmiany klimatu oraz wskazanie działań na rzecz ochrony klimatu i zmotywowanie do nich.

Cele operacyjne:
  • uczeń zauważa związek pomiędzy swoimi zachowaniami życia codziennego a zmianami klimatu
  • dostrzega i rozumie wpływ działalności człowieka na środowisko
  • potrafi wyjaśnić i wymienić dziania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych
  • zauważa daleko idące powiązania łączące różne elementy środowiska z codziennymi zachowaniami ludzi
  • wyjaśnia co każdy z nas może zrobić, by chronić klimat
  • pogłębia swoje postawy prośrodowiskowe
  • w codziennym życiu stara się podejmować decyzje z uwzględnieniem wiedzy i postaw dot. zmian klimatu
  • kształci myślenie przyczynowo-skutkowe.
Środki: ok. 8 dużych arkuszy papieru (A1) lub schemat efektu cieplarnianego z pierwszych zajęć, markery, ok. 50 małych karteczek (np. 10x10 cm), taśma klejąca lub klej.

Czas trwania: jedna lub dwie godziny lekcyjne – w zależności od wieku i aktywności grupy

Miejsce zajęć: sala lekcyjna

Grupa wiekowa: klasy IV-VI SP


Przebieg zajęć:
Wprowadzenie do tematu – skala problemu
Zajęcia rozpoczynamy od wspólnego przypomnienia przyczyn i skutków zmian klimatu. Następnie prosimy uczniów, aby każdy indywidualnie odpowiedział sobie na pytanie: „Jak sądzisz, czy zmiany klimatu są ważnym problem dla współczesnego świata?” Wyznaczamy w klasie skalę problemu. W jednym końcu klasy (punkt A) wyznaczamy miejsce w którym staną osoby które uważają zmiany klimatu za jeden z najważniejszych problemów współczesnego świata, w drugim końcu sali (punkt B) mogą stanąć osoby, które uważają ze zmiany klimatu nie są problemem dla ludzkości. Każdy uczeń staje w wybranym przez siebie miejscu pomiędzy punktami A i B, zgodnie ze swoimi przekonaniami i przemyśleniami. Kiedy wszyscy zajęli już miejsce, prosimy chętnych uczniów, aby powiedzieli dlaczego stanęli w danym miejscu skali. Prawdopodobnie większość uczniów uzna globalne ocieplenie za problem ważny bądź bardzo ważny (81% ankietowanych przez ODE Źródła uczniów szkół podstawowych uważa że globalne ocieplenie to poważny problem dla całej Ziemi).

Mini-wykład nt. międzynarodowych działań na rzecz ochrony klimatu Po takiej konkluzji prowadzący zadaje pytanie (uczniowie już siadają na miejsca), kto powinien wziąć odpowiedzialność za ochronę klimatu. Pojawić się mogą takie odpowiedzi jak rządy, firmy (fabryki, korporacje), Amerykanie (lub inne narody), dorośli, wszyscy, my. W tym miejscu prowadzący omawia w formie króciutkiego kilkuminutowego wykładu inicjatywy międzynarodowe związane z ochroną klimatu (należy zwrócić uwagę na wspólną ale zróżnicowaną odpowiedzialność poszczególnych krajów w tym historyczną, wpływ międzynarodowych ustaleń na prawo krajowe i ograniczenia emisji).

Przyczyny zmian klimatu
Przechodzimy do najważniejszej części zajęć poświeconej osobistej odpowiedzialności uczniów za zmiany klimatu i poznaniu działań życia codziennego mających na celu ochronę klimatu.
Prosimy uczniów aby raz jeszcze przypomnieli jaka jest przyczyna zmian klimatu (nadmierna emisja gazów cieplarnianych i ograniczanie powierzchni zielonych w tym lasów), jakie są najważniejsze gazy cieplarniane (dwutlenek węgla i metan) i skąd się biorą (spalanie paliw kopalnych węgla i ropy na cele energetyczne i w transporcie, spalanie odpadów, hodowle bydła, uprawa ryżu, wysypiska śmieci).
Jeśli realizowaliśmy wcześniej zajęcia pt. „Ciepło, cieplej, gorąco” wieszamy stworzoną wówczas planszę przedstawiającą schemat efektu cieplarnianego, gdzie warstwa gazów cieplarnianych składa się z chmurek odnoszących się do różnych codziennych zachowań uczniów (podróż samochodem, gotowanie wody na herbatę itp.). Omawiamy raz jeszcze rysunek kładąc nacisk na te działania każdego z nas, które mają wpływ na zmiany klimatu. Przywołujemy kilka lub kilkanaście przykładów z życia i omawiamy je szczegółowo (np. jaki wpływ na efekt cieplarniany ma pranie odzieży, gra na komputerze czy wypicie soku z pomarańczy). Każdą czynność dokładnie analizujemy do momentu aż uczniowie uświadomią sobie, że całym swoim życiem wpływają na zmiany klimatu.

Jak każdy z nas wpływa na zmiany klimatu
Jeśli nie realizowaliśmy wcześniej zajęcia pt. „Ciepło, cieplej, gorąco” rysujemy na dużym arkuszu papieru Ziemię, a na niej wymienione wcześniej źródła gazów cieplarnianych: fabryki, elektrownie węglowe, samochody, samoloty, wysypiska, hodowle (patrz wzór). Planszę można również przygotować wcześniej, przed zajęciami. Prosimy uczniów, żeby przypomnieli sobie wczorajszy dzień i powiedzieli co po kolei się działo, co robili, jakich sprzętów używali, co jedli itp. Rolą prowadzącego jest tak pokierować rozmową, aby w opowiadaniach uczniów pojawiły się działania i rzeczy, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na emisję gazów cieplarnianych i wynotowuje je na małych karteczkach (np. wielkości wizytówki albo karteczki z bloczku do notatek). Po zakończeniu prowadzący odczytuje treść kolejnych karteczek, a uczniowie odpowiadają czy i jaki wpływ na zmiany klimatu miało np. włączenie radia, wzięcie prysznica (energia zużyta do pompowania i podgrzania wody), wypicie herbaty (energia zużyta do zagotowania wody, transport herbaty z Azji, energia zużyta do produkcji buraków oraz wytworzenia z nich cukru), zjedzenie banana (transport z Ameryki Południowej, skórka na składowisko odpadów), zmywanie naczyń (podgrzanie wody, energia do zmywarki), podróż samochodem/autobusem (produkcja pojazdu, spaliny) itd. Każdą kolejną karteczkę przyklejamy na przygotowanej wcześniej planszy i łączymy z odpowiednim źródłem gazów cieplarnianych linią (np. herbata z pojazdami symbolizującymi transport, elektrownią produkującą prąd, fabryką – pakowanie herbaty itp.) Każdą czynność dokładnie analizujemy do momentu aż uczniowie uświadomią sobie, że całym swoim życiem pływają na zmiany klimatu.

Jak każdy z nas może chronić klimat?
Następnie prosimy aby młodzież w 4-5 osobowych grupach wypisała (czytelnie) na dużych arkuszach papieru konkretne rady i wskazówki jak chronić klimat dla siebie, swoich rodzin i kolegów. Uczniowie mają 15 minut na wykonanie zadania. Aby zmotywować uczniów do twórczego podejścia do tego tematu możemy poprosić ich aby zastanowili się jakie czynności można zastąpić innymi np. by zaoszczędzić energię (np. nie suszyć włosów suszarką, tylko pozwolić im wyschnąć, rozwiesić równo pranie, tak aby ograniczyć prasowanie, zamiast pomarańczy zjeść jabłko, pozamiatać zamiast odkurzać, zagrać w grę planszową albo w badmintona zamiast w grę na komputerze lub konsoli).
Po zakończeniu prac prosimy aby przedstawiciele grup odczytali swoje pomysły i wskazówki. Wszystkie prace wywieszamy w widocznym miejscu.

Indywidualne zobowiązania klimatyczne
Ostatnim elementem zajęć będzie podjecie przez uczniów indywidualnych zobowiązań. Prosimy aby każdy zastanowił się, jakie mógłby zrobić postanowienie, by chronić klimat. Zwracamy uwagę na to by były to postanowienia realne do dotrzymania i zależne od uczniów. Ważne aby zobowiązania były bardzo konkretne (nie ogólne – będę oszczędzał prąd, lecz np. po obejrzeniu filmu od razu wyłączę telewizor, tak aby nie zostawał włączony gdy nikt nie ogląda konkretnego programu, albo: zanim położę się spać sprawdzę czy wszystkie urządzenia w moim pokoju są wyłączone). Uprzedzamy uczniów, że to ma być ich własne zobowiązanie i że będziemy o nim przypominać i że jego realizacja będzie miarą ich silnej woli (nie będzie oceniane przez nauczyciela ani nikogo z zewnątrz), ale miło mieć świadomość, że potrafiło się dotrzymać słowa i coś zmienić w swoim życiu na lepsze. Prosimy chętne osoby by podzieliły się swoimi postanowieniami.


Pobierz:
  • zestaw scenariuszy pdf



Autorką scenariusza jest: Gosia Świderek.
Konsultacje merytoryczne: Instytut na rzecz Ekorozwoju.
Scenariusz pochodzi z książki "Nie podgrzewaj atmosfery. Materiały dla nauczycieli"
wyd. ODE Źródła, Łódź 2009, ISBN: 978-83-928246-4-0

Creative Commons License Scenariusz jest dostępny na licencji Creative Commons "Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 2.5 Polska" . Można go rozpowszechniać w celach niekomercyjnych pod warunkiem podania ich źródła i autorstwa.



Scenariusze dla uczniów klas IV-VI SP

  • Ciepło, cieplej, gorąco - Wprowadzenie do zagadnień zmian klimatu
  • Świat za 50 lat - Prognozowane skutki ocieplenia klimatu
  • Klimatyczni - co każdy z nas może zrobić dla ochrony klimatu.

    Scenariusze dla uczniów gimnazjów i szkół średnich

  • Gorączka naszych czasów - Wprowadzenie do zagadnienia globalnego ocieplenia
  • Zmiany klimatu a prawa człowieka
  • Co będzie pojutrze? - konsekwencje przyrodnicze zmian klimatu
  • Międzynarodowe działania na rzecz ochrony klimatu
  • Klimatyczni w akcji
  • Społeczeństwo obywatelskie a zmiany klimatu – jak działać skutecznie, jak działać wspólnie?



  •  
     
    .
     
      nie podgrzewaj atmosfery
    co - co2
    Witamy na archiwalnej (2009) stronie projektu edukacyjnego „Nie podgrzewaj atmosfery”, którego głównym celem było zwrócenie uwagi na problematykę zmian klimatu. Projekt skierowany był przede wszystkim do nauczycieli i uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz średnich, żywimy jednak nadzieję, iż za ich pośrednictwem idea ochrony klimatu dotrze do szerszego grona odbiorców. Wszystkich zainteresowanych tematyką „klimatyczną” gorąco zachęcamy do odwiedzania naszej strony.
     

    logo źródła

    Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”
    ul. Zielona 27, 90-602 Łódź
    tel. 42 632 81 18, kom. 507 575 535
    e-mail: office@zrodla.org
    www.zrodla.org



    logo NFOSiGW
    Projekt dofinansowany ze środków
    Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
    i Gospodarki Wodnej



    logo FPM



    1,5% podatku na OPP
    Bezpłatny program do rozliczenia podatku
    za rok 2023 jest już dostępny do pobrania ze strony opp.zrodla.org


    Uwaga! Ta strona używa cookie. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.