| |
|---|
Jakie są obecne i przyszłe następstwa ocieplenia klimatu?
Nie wszyscy zdajemy sobie sprawę, że odczuwamy konsekwencje ocieplenia się klimatu dopóty, dopóki jakaś katastrofa nie dotknie nas osobiście. Określanie zmian klimatu słowem „globalne” często wywołuje reakcję braku utożsamiania się z danym problemem. W ubiegłym wieku w Europie zaobserwowano, że część północna kontynentu stała się od 10 do 40% bardziej wilgotna, zaś południowa o 20% suchsza. Część obszarów została dotknięta kataklizmami naturalnymi takimi jak powodzie czy huragany. Tabela nr 2 prezentuje statystykę obserwowanych w ostatnich latach w Polsce tornad.
Tab: Liczba tornad zaobserwowanych w Polsce
| Rok wystąpienia tornada | Liczba zanotowanych tornad |
|---|
| 1991 |
1 |
| 1996 |
7 |
| 2001 |
8 |
| 2005 |
29 |
| 2006 |
52 |
Tabela według: European Severe Weather Database (Europejska Baza Danych o Gwałtownych Zjawiskach Atmosferycznych), http://www.essl.org/ESWD/
Niestety liczba obserwowanych na całym świecie kataklizmów ciągle rośnie zagrażając życiu i zdrowiu ludzi, a także zwiększając straty gospodarcze i ubezpieczeniowe. Na podstawie danych przedstawionych przez Loster T. („Supporting the Kyoto Process – Activity since COP9”, December 2003) wyliczono, że w Stanach Zjednoczonych latach 50-tych XX wieku wystąpiło 13 katastrof o łącznej wartości rekompensaty 41,1 mln USD, zaś w 90-tych aż 74 kataklizmy, o wartości rekompensat 432,2 mln USD.
Zmiany klimatu już mają, a jak przewidują naukowcy, będą mieć jeszcze większy wpływ na warunki życia na Ziemi. Zmianie ulegnie ilość opadów docierających do różnych miejsc globu, część obszarów będzie cierpieć na deficyty wody, zaś inne na jej nadmiar. Z raportów IPCC wynika, że wzrośnie liczba powodzi, upałów, pożarów lasów oraz zmieni się termika wód. Potwierdzeniem następujących zjawisk są poniższe dane:
- latach 90-tych XX wieku w Europie na skutek powodzi zginęło 2 tys. osób,
- konsekwencją upałów w 2003 roku w Europie Zachodniej była śmierć 35 tys. osób,
- w Europie średnia roczna liczba klęsk żywiołowych związanych z pogodą (m.in. burze, tornada i powodzie), podwoiła się na przestrzeni lat dziewięćdziesiątych XX wieku w porównaniu z latami 80-tymi XX wieku,
- ilość powłoki śnieżnej na półkuli północnej zmniejszyła się o 10% od połowy lat sześćdziesiątych,
- w sierpniu 2003 roku huragan Katrina w Stanach Zjednoczonych spowodował śmierć 1836 osób,
- w maju 2008 Cyklon Nargis uderzył w południową Birmę, czterometrowa fala wdarła się 35 kilometrów w głąb lądu, śmierć poniosło ok. 150 tyś. osób, a 2,5 mln ludzi straciło dach nad głową i podstawowe środki do życia,
- podwyższenie temperatury wody w Zatoce Alaski w 1993 roku zmusiło ryby do emigracji na większe głębokości, co wywołało śmierć głodową 120 tys. gatunków ptaków morskich.
Ocieplenie globu o 1°C może spowodować wzrost poziomu mórz od 31 do 110 cm (jak podaje IPCC), przez rozszerzenie się wód oceanicznych oraz topnienie lodowców i lądolodów. W konsekwencji część obszarów naszego globu może ulec zatopieniu (w tym całe kraje wyspiarskie), a przybrzeżne źródła słodkiej wody i gleby wypełnią się woda morską. Rosnący poziom dwutlenku węgla spowoduje zmniejszenie składu gatunkowego roślin uprawnych kosztem rozwoju „chwastów”. W ciepłym klimacie lepiej rozwijają się patogeny i szkodniki, które zagrażać będą wyginięciem rodzimym gatunkom. W Polsce najbardziej narażona jest uprawa ziemniaka. Poza tym podwyższona temperatura umożliwi rozwój nowym gatunkom owadów, pasożytów występujących jak dotąd tylko w klimacie tropikalnym. Może to doprowadzić do pojawienia się w Europie malarii, gorączki krwotocznej lub zachorowań na inne choroby. Taka sytuacja będzie wymagała nowego przystosowania i przekwalifikowania służby zdrowia. Zmianie ulegnie również infrastruktura techniczna. Nowe obiekty budowlane ze względów bezpieczeństwa będą musiały być zmodernizowane i uwzględniać w swych parametrach siłę huraganów. Przebudowie ulegnie system kanalizacji wodno-deszczowej w wyniku zwiększonej intensywności i częstotliwości opadów. Wzrost siły powodzi wiosennych i zimowych wymusi ulepszenie systemu zabezpieczeń przeciwpowodziowych. Nie ulega wątpliwości, że przeciwdziałanie zmianom klimatycznym wpłynie na gospodarkę światową oraz ludzkość. Według raportu Sterna sporządzonego dla rządu Wielkiej Brytanii w 2006 roku oszacowano, że straty wywołane globalnym ociepleniem wyniosą od 5 do 20% światowego PKB, ale aby zapobiec tym zmianom wystarczyłoby wydatkować 1-2% światowego PKB. Oprócz strat finansowych należy zwrócić uwagę na zmiany społeczne, które przejawią się w postaci tak zwanego uchodźctwa klimatycznego. W wyżej wspomnianym raporcie szacuje się, że około 200 mln ludzi będzie zmuszona do opuszczenia swoich domostw przez susze oraz powodzie (brak wody pitnej dotknie co 6 osobę na Ziemi). Miejsca w których osiedlą się migranci (może być to również Polska), będą musiały sprostać oczekiwaniom poszkodowanych. Ocenia się, że drastycznie zmaleje różnorodność gatunkowa roślin i zwierząt przez utratę ich naturalnych siedlisk. Najgorszy scenariusz przewiduje, że 40% wszystkich gatunków zniknie bezpowrotnie z naszej planety.
Skutki zmian klimatu mogą zagrażać także Polsce. Temperatura w roku 2080 może być nawet o 3-4 stopnie wyższa, zimy będą mniej zimowe, za to bardziej wilgotne, stąd też możliwe powodzie, zaś lata będą suche, przerywane tylko gwałtownymi powodującymi powodzie nawałnicami. Poziom wód gruntowy obniży się, za to poziom Morza Bałtyckiego może wzrosnąć nawet o 0,97 m. Spowoduje to zalanie 1789 km2 wybrzeża w tym starówki w Gdańsku, a także Szczecina i Świnoujścia. Półwysep Helski stanie się wyspą, gdyż zostanie odcięty od lądu. O połowę wzrośnie ilość dni wietrznych na wybrzeżu. Między rokiem 1960 a latami 80-dziesiątymi liczba sztormów wzrosła z 11 do 38 rocznie. Zniszczeniu ulegnie wiele ekosystemów, gatunki występujące u nas będą wypierane przez gatunki ciepłolubne.
Nie da się dokładnie przewidzieć szkód wywołanych ociepleniem klimatu. Można jedynie się ich domyślać, na podstawie zaobserwowanych dotąd zjawisk atmosferycznych i wyciągać konstruktywne wnioski o konieczności redukcji emisji gazów cieplarnianych, z jaką skalą zmian przyjdzie się nam zmierzyć
Artykuł opracowano na podstawie publikacji Aleksandry Arcipowskiej i Andrzeja Kassenberga pt. „Małe ABC...ochrony klimatu” (wydanie III), Instytut na rzecz Ekorozwoju i Polska Zielona Sieć, Warszawa/Kraków 2009
opracowanie: Agnieszka Wnuk
konsultacje merytoryczne: Instytut na rzecz Ekorozwoju
redakcja i korekta: Emilia Kałuda, Gosia Świderek
|
| |
| |
 |
|
|
| nie podgrzewaj atmosfery |
|---|
Witamy na archiwalnej (2009) stronie projektu edukacyjnego „Nie podgrzewaj atmosfery”, którego głównym celem
było zwrócenie uwagi na problematykę zmian klimatu. Projekt skierowany był przede wszystkim do nauczycieli i uczniów szkół podstawowych,
gimnazjalnych oraz średnich, żywimy jednak nadzieję, iż za ich pośrednictwem idea ochrony klimatu dotrze do szerszego grona odbiorców.
Wszystkich zainteresowanych tematyką „klimatyczną” gorąco zachęcamy do odwiedzania naszej strony. |
| |
|
Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”
ul. Zielona 27, 90-602 Łódź
tel. 42 632 81 18, kom. 507 575 535
e-mail: office@zrodla.org
www.zrodla.org
|
|
Projekt dofinansowany ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
|
|
|
|
|
|
| 1,5% podatku na OPP |
|---|
Bezpłatny program do rozliczenia podatku
za rok 2023
jest już dostępny do pobrania ze strony
opp.zrodla.org
|
Uwaga! Ta strona używa cookie. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
|
|
|
|
